Covid-19 ‘un bilinen semptomlarından biri de koku ve tat yoksunluğu. Herkeste olmasa bile çoğunluğun deneyimlediği bu geçici durum yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyor. Hastalığın bilinen yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı belirtilerinin yanı sıra gözlenen tat ve koku hissiyatının bozulması koronovirüsün enfeksiyonu olarak işaret ediyor.
Konuyla ilgili olarak bilgiler veren Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi KBB Ana Bilim Dalı Başkanı Doç Dr. Abdülkadir Özgür, izole süreci sonrası negatife dönen kişilerde bazen bir süre daha koku ve tat yoksunluğunun devam etiğini belirterek telaş yapılmaması gerektiğini söyledi.
Aslında koku bozukluğunun Kulak Burun Boğaz Hastalıkları genelinde birçok üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında sık karşılaşılan bir durum olduğunu ifade eden Doç. Dr. Abdülkadir Özgür, ‘Her ne kadar yeni varyantlarda görülme sıklığı azalsa da Covid pandemisi sonrasında toplumda daha çok görülmeye başladığından oldukça ilgi uyandırmaya başladı’ diyerek en çok merak edilen sorulara cevap verdi, bilgilendirmelerde bulundu.
Koku bozukluğu yaklaşık ne kadar sürer ?
Salgının görünmeye başladığı ilk yılda koku bozukluğunun ortalama 3-6 ay gibi bir sürede düzeldiğini görüyorduk. Fakat salgının süresi uzadıkça iyileşme süresinin bir yılı bulduğu hatta bir yıl sonunda dahi tam olarak iyileşmeyen hastaların olduğunu gördük. Bu nedenle bu konuda kesin bir süre vermek oldukça zor. Ama hastaların % 90-95’inin ilat altı ay içinde tamamen iyileştiğini söyleyebiliriz.
İyileşme sürecini kısaltmak için neler yapılabilir?
Maalesef koku bozukluğunu kesin düzelmesini sağlayacak bir ilacımız yok. İyileşme kişiden kişiye farklılık göstermekte. Bazı hastalarda birkaç gün içinde tamamen düzelirken bazı hastalarda bir yıldan uzun sürede bile düzelmemektedir. Üstelik bu durum hastalığın şiddetine veya süresine bağlı bir durumda değil. Bir hastalara buru içi enflamasyonun azalması için steroid içeren burun spreyleri öneriyoruz. Ama bunun dışında özellikle B12 ve e vitamini içeren ilaçlar, çeşitli aromatik yağlar kullananlarda var. Ama bunların hiçbirinin kanıtlanmış bir etkisi yoktur. İlaçların tanısıra hastalara kahve gibi keskin kokular ile koku egzersizleri öneriyoruz. Keskin kokuların koku algılamasını uyararak iyileşmeye katkı sağladığı varsayılmaktadır.
Koku duyusu tat almayı etkiler mi?
Koku ve tat duyusu çok yakın ilişki içerisindedir. Koku duyusunun kaybalması özellikle baharatlar gibi aromatik tatların duyusunda azalmaya yok açar. Fakat tuzlui ekşi gibi dilin tat siniri ile algıladığı tatlar kokunun kaybolması ile tamamen kaybolmaz ama algısı zayıflayabilir.
Bu süreç kişinin yemek yeme iştahını etkiler mi ?
Kesinlikle etkilemektedir. Çünkü güzel yemek kokusu insanda yeme güdüsünü arttırır. Koku duyusu azalınca insanda yemek yeme güdüsüde zayıflar. Ayrıca koku bozukluğunun iyileşme döneminde gördüğümüz kokuların farklı algılanması döneminde bütün yemeklerın kokusu aynı veya bütün yemeklerin kokusu kötü bir koku olarak algılanabilir. Bu algı bozukluğu insanlarda iştahsızlığa yol açabilir.
Koku almayan kişi normal hayatına devam ederken nelere dikkat etmelidir?
Koku duyusu sadece güzel kokuları algılamak için değil normal hayatımızda bizi tehlikelere karşı uyarması açısında da çok önemlidir. Gaz kokusu, yanık kokusu gibi kokular çevremizde tehlikeli bir durum olduğunda bizim için uyarandır. Koku bozukluğu olanlar bu tehlikeli durumlara karşı korumasızdır. Bu nedenle daha dikkatli olmalıdırlar.
