Vatandaş AKP'nin aylık hesaplama sisteminin kurbanı oldu. 5 buçuk milyon emekli zam alamadı.
Milyonlarca emeklinin beklediği maaş zammı torba yasa ile TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararla emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapılırken bu oran beklentilerin altında kaldı. Cumhur İttifakı ortağı MHP'nin Lideri Devlet Bahçeli, konuya ilişkin memura yapılan 8 bin 77 liralık seyyanen artışı emeklinin kök aylığı için talep etse de kabul görmedi.
Emekliye yapılan zam tartışmalara neden olurken Cumhuriyet Gazetesi Yazarı ve SGK Uzmanı Nergis Şimşek 5 buçuk milyon emeklinin ise hiç yararlanamayacağını açıkladı.
"BEKLENTİYE KARŞILIK BİR SONUÇ ÇIKMADI"
TÜİK’in enflasyon verileri baz alınarak belirlenen yeni emekli maaşının detaylarını açıklayan Şimşek şöyle konuştu:
Emeklilerin maaş zammı TÜİK’in enflasyon verilerine bakılarak belirlendi. Ancak TÜİK’in açıkladığı veriler emeklilerin geçim zorluğuna bakıldığı zaman gerçeği yansıtmıyor.
Örneğin ENAG verilerin ile TÜİK verilerin arasında büyük bir fark var. Bu dönemde ilk defa çalışan devlet memurları ile emekli devlet memurları ayrımı yapıldı. Sadece aktif çalışan memurların maaşı 22 bin liraya yükseltildi.
Teklif Meclis’te görüşülürken, sayın Devlet Bahçeli tarafından seyyanen zammın tüm emeklilere yansıtılması yönünde bir istek belirtti. Bunun hemen ardından sayın Bahçeli’nin Erdoğan ile görüşmesi emeklileri ümitlendirdi.
Ancak görüşmelerin sonucunda beklentiye karşılık bir sonuç çıkmadı.
"5 BUÇUK MİLYON EMEKLİYE ASLINDA HİÇ ZAM YAPILMADI"
Nisan ayı itibarıyla 7 bin 500’e yükseltilen alt sınır aylıkları da tartışılıyor. Aslında alt sınır aylığı sosyal güvenlik sistemi açısından çok istenen bir durum değildir çünkü prim karşılığı yapılan bir ödeme değildir. Devletin emekli aylıklarını asgari geçim tutarı altında bırakmamak için belirlediği miktarlardır ama bu dönemde sistemi bozucu niteliğe kavuşturuldu.
Türkiye’de SSK ve BAĞKUR emekli aylıkları bu miktarın çok altındaydı. Ancak daha az gün prim ödeyerek emekli olan ile daha fazla gün prim ödeyerek emekli olan bu alt sınır ile aynı maaşı almaya başladı. Ayrıca alt sınır aylığına zam yapıldığında 7 bin 500 liradan daha yüksek maaş alanlara hiçbir zam yapılmadı.
Kişilerin gerçek aylığı 7 bin 500 lira değil bu yüzden 7 bin 500 lira üzerinden zam almadılar.
Son zamdan önce sistemde 9 milyon emeklinin gerçek aylığı 7 bin 500 liranın altındaydı. Son yapılan zamla bu sayının 5 buçuk milyona düştüğü söyleniyor. Bu durumda 5 buçuk milyon emekliye aslında hiç zam yapılmamış oldu.
Bankaya giden emekli, maaşına zam geldiğini zannediyor hayal kırıklığı yaşıyor.
"BU SİSTEM EMEKLİ AYLIK ORANINI DÜŞÜRÜCÜ ETKİLERE SAHİP"
Sosyal güvenlik sisteminde yaşanan aylık hesaplama sistemleri sorunlu. Aylık hesaplama sistemleri sürekli değişiyor ve her yeni sistem yeni bir emekli grubu oluşturuyor. Örneğin SSK’lılar için 2000 yılına kadar gösterge sistemi uygulanıyordu. Kendi içinde mantıklı bir aylık hesaplama sistemi.
2000 yılında değiştirildi, 2008 ekim ayında değiştirildi.
Bugün EYT kapsamında emekli olacak bir yurttaşın emekli aylığı hesaplanırken bu üç değişikliğin de uygulandığı karma sisteme göre hesaplanıyor çünkü hizmetleri 2000 öncesi başladı. Tabi bu aylık hesaplama sistemleri boşuna getirilmiyor. Sonradan değişen bu sistemlerin emekli aylık oranını düşürücü etkilere sahip olduğunu görüyoruz.
Sistemde 2008 sonrası hesaplanan aylıkların çok düşük olduğunu görüyoruz.
Bu durum alt sınır aylığına yükseltilerek kamufle ediliyor. Mesela 2008 öncesi emekli aylığı bağlanan hiçkimsenin maaşı bugün 7 bin 500 liranın altında kalmadı.